ދިވެހީންގެ އަމިއްލަވަންތަ ލަވަ އޭރު އެއީ ތަދު އެއްޗެކެވެ. މި އިންޑަސްޓްރީން ފެންނަނީ ދިވެހި އަމިއްލަ އުފެއްދުންތަކުގެ މަދު ލަވަތަކެވެ. ހިންދީއާއި، އިނގިރޭސި ލަވަތަކުގެ ރާގު ކޮޕީކޮށްފައެވެ. ކަޑިތައް ދިވެހިން ލިޔުނަސް ރާގު ކޮޕީކުރީ ދިވެހި ލަވައިގެ ކަޑިތަކާ ދާދި ވައްތަރުކޮށްފައެވެ.

މިއުޒިކް އިންޑަސްޓްރީއަށް ގެނައި އެންމެ ބޮޑު އިންގިލާބަކީ ސިމްބޮލިކް ރެކޯޑްސް (އެސްއާރު) ގެ މިއުޒިކް ލޭބަލް އެވެ. އަމިއްލަވަންތަ އުފެއްދުންތަކެއް ގެނައުމެވެ. އެކަމަކު އެއަކީ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫނެވެ. ނެތް ކަމެއް ވުޖޫދުކުރަން ޖެހޭތީވެ އެވެ. ދިވެހި އަމިއްލަ ރާގަށް، އަމިއްލަ ކަޑިއަށް، އަމިއްލަ ޅެމަށް ލަވަ މަދު އިރު ހިޕްހޮޕް އަދި ރެޕްގެ ޅެންވެރިކަމަކީ ނުވެސް ނެތް ކަމެކެވެ.

އެ މިއުޒިކް ލޭބަލްގެ އެންމެ މުރިހަމަ އެއް އާޓިސްޓު އަހުމަދު ޖައިލަމް (ބޭ) ދެކޭ ގޮތުގައި އެ ކަން ކާމިޔާބުވީ ގަބޫލު ކުރުމެއްގެ ގޮތުގައި އޮތުމުންނެވެ. ބޭ ވަނީ 'ކުރިއަށް މީޑިއާ'އަށް އެ ވާހަކަތައް ހިއްސާކޮށްފަ އެވެ.

"ސިމްބޮލިކްސް އުފެދުނު އިރު ވެސް އެ ގަބޫލުކުރުން އޮތް. ހުރިހާ އާޓިސްޓުންގެ ތެރޭގައި ވެސް. އަހަރުމެން އަންނަން ޖެހޭނީ އަހަރުމެންގެ އަމިއްލަވަންތަ އެއްޗެއް ހިފައިގެންނޭ. އެއީ އެހެން ބަޔެއްގެ ނަކަލުކޮށްފައިވާ އެއްޗަކަށް ވެގެން ނުވާނޭ. އަހަރުމެންގެ އަގު މައްޗަށް އަރާ، ހިޕްހޮޕް ކަލްޗާގެ އަގު މައްޗަށް އަރާ އެއްޗަކަށް ވާން ޖެހޭނެ،" ބޭ ބުންޏެވެ.

މިއުޒިކަށް ވަންނަ ގޮތް؛

މިއުޒިކަކީ ބޭގެ ވަރަށް ޅައިރުން ފެށިގެން ހަޔާތުގެ ބޮޑު ބައެކެވެ. ސްކޫލް ދައުރުން ފެށިގެން ޓީވީއިން އަޅުވާ ލަވަތައް ފެނި، ގެއަށް ބައްޕަ ގެންނަ ސީޑީތަކުގެ ލަވައިން މިއުޒިކްގެ ތެރެއަށް ވަދެވިއްޖެ އެވެ. އޭރު އުމުރުން އެންމެ 12 އަހަރެވެ. 

ގޮންޖެހުންތައް؛

މިއުޒިކްގެ ތެރެއަށް ޅައިރުން ފެށިގެން އުޅުމަށް ފަހު، ބްރޭންޑެއްގެ ފެންވަރަށް މިއުޒިކް ލޭބަލްގެ ޓީމެއް ގެންދިއުމަކީ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެ ކަން އެ ގޮތަށް ވީ، ބޭ ބުނާ ގޮތުން ނަމަ، ކޮންމެ އާޓިސްޓެއް ވެސް އެއީ އަމިއްލަވަންތަ ސިފަތަކެއް ގެންގުޅޭނެ އާޓިސްޓަކަށް ވުމަށް އަޒުމު ކަނޑައަޅައި، އެ އަމާޒަށް ދާން ވިސްނުން އޮތުމުންނެވެ.

ދިވެހި މިއުޒިކް އިންޑަސްޓްރީ ފުރަތަމަ ކަމަކަށް އޮތީ އަމިއްލަވަންތަ ލަވަ ހެދުމުގެ ވިސްނުމަކާ ދިމާއަކު ނޫނެވެ. އޭގެ އަމިއްލައަށް ކަނޑައެޅިފައިވާ ހުދޫދެއް ނެތެވެ. 'ބައުންޑަރީސްތަކެއް ސެޓް ވެފައި ނެތް ގޭމެއް'ގެ ވަދެގެން ކުރި ލިބުނީ އަމިއްލަވަންތަ އުފެއްދުމެއް ނޫނީ އުފެއްދުމުގެ ހިތްވަރު ހުރެގެނެވެ.

ދާއިރާއަށް ކުރިމަތިވެފައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުން ސިފަ ކުރީ ވެސް އެފަދަ ގޮތަކަށެވެ. ދާއިރާއެއް ހަގީގަތުގައި މި ތަނުގައި އުފެދިފައި ނެތީ ކަމަށް ބޭ ބުންޏެވެ. ދާއިރާއެއް އުފައްދަން ޖެހުނީމައި، ކުރަން ޖެހޭ މަސައްކަތް ވަރަށް ބޮޑުވާނެ އެވެ. އެ މަސައްކަތަކީ ބުރަ މަސައްކަތެކެވެ. ގޮންޖެހުންތަކުން ފުރިގެންވާ މަސައްކަތެކޭ ބުނަން ޖެހެނީ ވެސް އެހެންވެ އެވެ.

ދާއިރާއެއް ނެތުމުގެ ގޮންޖެހުމުން ދެން ވަށައިލަނީ ގޮންޖެހުންތަކުން ފުރިފައިވާ މާހައުލަކަށެވެ. ދާއިރާއަކީ އިހުތިރާމު ލިބި، މީހުން ބަލައިގަންނަ، އަދި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ކުރެވޭ ކަމަކަށް ވާން ވެސް އެބަ ޖެހެ އެވެ.

"ގޮންޖެހުންތަކެއް މި އޮތީ. ދާއިރާގެ ތެރޭގައި އުޅެން ބޭނުންވާ މީހުންނަށް ފުރުސަތުތައް ވަރަށް ހަނިކޮށް މި ފެންނަނީ. އަހަރުމެން މި ދެކެން ބޭނުންވާ މަންޒަރު ކުލަވާނީ މިއިން އާމްދަނީއެއް ލިބޭނެ ގޮތެއް، އެކަށީގެންވާ އުޖޫރައެއް، އަގެއް ލިބެން އެބަ ޖެހޭ،" ބޭ ބުންޏެވެ.

ސުވާލު: އެންމެ ހާއްސަ މަސައްކަތް؟

ޖަވާބު: ރައްޔާން އާ އެކު ހެދި ލަވައިގައި އިންނާނެ ކޮންމެ ވެސް ވަރަކަށް ބައެއް ބައިތުތައް ފުވައްމުލަކު ބަހުރުވައިން. ވަރަށް އުފާވޭ އަމިއްލަ ރަށު ބަހުން މިއުޒިކަށް ކޮންމެ ވެސް ވަރަކަށް ކޮންޓްރިބިއުޓް ކޮށްދެވުނީތީވެ.

ސުވާލު: އެންމެ ކަމުދާ ދިވެހި އާޓިސްޓް؟

ޖަވާބު: މި ވަގުތު ރާއްޖޭގެ ފެވަރިޓް އާޓިސްޓަކީ ކޮއްކޮ. [އިސްމާއީލް އިފްހާމް] ޕެސްޓް. މި ދާއިރާ ތެރޭގައި އުޅެން އަހަރެންނަށް ވެސް ލިބޭ އެންމެ ބޮޑު އިންސްޕެރޭޝަން. ކޮއްކޮ ވީމައެއް ނޫން. ގިނަ ބަޔަކު އެއްބަސް ވެސް ވާނެ ކަމަށް ދެކެނީ މި ކަމާ.

ސުވާލު: ދާއިރާގައި އެންމެ ދެރަވި ދުވަސް؟

ޖަވާބު: ކޮއްކޮގެ އަޑު ނީވި ދިޔަ ދުވަސްކޮޅު. ހަމަހިމޭންކޮށް އޮތް ދުވަސްވަރެއް. [ކުށެއްގެ ތުހުމަތުގައި ޕެސްޓް ބަންދުގައި ހުންނަން ޖެހި، ޕެސްޓްގެ އާ ލަވަތައް ނުނުކުމެ ދިޔަ ދުވަސްވަރު]

ސުވާލު: ދާއިރާގައި އެންމެ ދެކެން ބޭނުންވާ ދުވަސް؟

ޖަވާބު: ވީހާވެސް ގިނަ އާޓިސްޓުން އައިސް މި ބެޓަލްގައި ބައިވެރިވެގެން ކުރިއަށް ދާން. މިއުޒިކަކީ އެޕްރެޝިއޭޓްކޮށް، ރެސްޕެކްޓް ލިބި އާޓް ދައްކައިލެވޭނެ ޕްލެޓްފޯމްތަކެއް ލިބޭނެ ދުވަސް.

ސުވާލު: އާ އާޓިސްޓުންނަށް ދޭން ބޭނުންވާ މެސެޖު؟

ޖަވާބު:ކުރިއަށް ދާން ބޭނުންވާ އެއް މެސެޖަކީ ގިރާކުރަން ވަރަށް ބައިވަރު އޮޅިގަނޑުތައް އެބަ ހުއްޓޭ. ވަރަށް ބައިވަރު މަސައްކަތްތައް އެބަ ހުއްޓޭ. ވަރަށް ހިތްވަރު ގަދަ ވާން ޖެހޭނެ. ހިތްވަރު ކޮށްފިއްޔާ ނުވާނެ ކަމެއް ނޯންނާނެ.

ސުވާލު: މިއުޒިކް ދޫކޮށްލާނަންތަ؟ މިއުޒިކް ފިޔަވައި ދެން އެންމެ ގަޔާވާ ދާއިރާ؟

ޖަވާބު: މިއުޒިކް ދުނިޔެ ދޫކޮށްލުމުގެ ވިސްނުމެއް އެއްވެސް ވަރަކަށް ނުގެންގުޅެން. މެނޭޖުމަންޓް ދާއިރާއެއްގައި އުޅެދާނަން. އެކަމަކު މިއުޒިކް ދުނިޔެ ދޫކޮށްނުލާނަން.

ސުވާލު: ފޭނުންނަށް ދޭން ބޭނުންވާ މެސެޖު؟

ޖަވާބު: ސިމްބޮލިކްގެ ފޭނުންނަށް ދޭން ބޭނުންވާ މާޔޫސްނުވާށޭ. ރަތާއި ކަޅުގެ ލަޝްކަރު އޮންނާށޭ ތައްޔާރަށް. އަޑުއަހާ ހިތުން އަހާ ކަހަލަ ލަވަތަކެއް އެބަ އޮތް.